5- BUZAĞI BESLEME ve teknik bilgi

BUZAĞI BESLEME

Yeni doğan hayvanlar ruminant özelliği taşımazlar ve tek mideli hayvanlar gibi değerlendirilmelidirler. Buzağı doğduğunda dört mide içerisinde en gelişmiş olanı abomasumdur ve diğer midelerin toplamının iki katı kadar bir hacime sahiptir.

Emilen kolostrum yada süt zaten henüz gelişmemiş olan rumen ve retikuluma hiç uğramadan emme refleksi ile birlikte oluşan sulkus osefagikus yoluyla doğrudan abomasuma gider. Sulkusun oluşumunda süt en iyi stimulandır. Glikoz ve sodyum bikarbonat çözeltileri de refleks oluşumunda etkilidirler.

Süt ağızda tükrük lipazı ile karşılaşır. Abomasumda renin enziminin etkisi ile pıhtılaşır Pepsin enziminin ilk günlerde aktif olduğu bilinmektedir. Laktaz enzimi de aktiftir böylece buzağılar sütü büyük ölçüde sindirebilirler.
Rumenin gelişimi hayvanın tükettiği kuru yem miktarına bağlıdır. Kısa zamanda katı yemlere geçilerek ön midelerin gelişimini sağlamak gerekir.

Doğum Sonrası Besleme ve Kolostrum,Doğumu izleyen ilk 15 dakika - 4 saat içerisinde mutlaka kolostrum alması sağlanmalıdır. Günlük olarak verilecek kolostrum miktarı doğum ağırlığının % 10-12 si kadar olmalıdır. Bu miktarın yarısı ilk 4-6 saat içerisinde verilmeye çalışılmalıdır

Öğün sayısı artırılarak buzağıların yeterli miktarda ağız sütü tüketmeleri sağlanmalıdır.
Kolostrumun doğumu takiben mümkün olduğunca kısa sürede verilmesi mutlaka gereklidir:
kolostrumdaki antikor titresi, immunoglobulinlerin parçalanmadan absorbe edilebilmesi, tuzlar sürgüt etki yaratarak mekonyumun kısa sürede dışarı atılmasını sağlar, yavrunun ilk günlerdeki besin madde ihtiyaçlarını tam olarak karşılar.

Ağız sütünün bileşimi annenin kuru dönem beslenmesi ile de yakından ilgilidir. Kuru dönemin kısa tutulması ağız sütünde immünglobulin miktarını azaltır. Kuru dönemde vitamin yönünden yetersiz beslenme ağız sütünde vitamin konsantrasyonunu olumsuz etkiler. Ağız sütündeki immunglobulin konsantrasyonu hayvanın yaşı ilerledikçe artar.

Buzağılar doğar doğmaz ya da en geç 24 saat içerisinde annelerinden ayrılmalıdır.
ilk 3 gün mutlaka kolostrum verilmelidir.
Kolostrum döneminden sonra da bir süre daha sıvı gıdalarla beslenilmelidir. Sıvı gıda olarak taze süt, yağsız süt, ekşitilmiş kolostrum, mastitisli ve antibiyotik uygulanmış hayvanlardan elde edilen sütler ve süt ikame yemleri kullanılabilir. Süre ise 1-3 ay arasında değişebilir.

Temizlik ve hijyene dikkat edilmelidir.
soğuk aylarda sıvı gıdalar ılıtılarak verilmelidir.
Artan kolostrum dondurularak, buzdolabında saklanarak yada ekşitilerek daha sonraları da kullanılabilir.

Yağlı veya yağsız sütle besleme programları takip edilebilir.

Ekonomik olması halinde Süt İkame Yemi ( Buzağı Maması ) ile Besleme daha hijyenik ve kontrollü bir yöntemdir.

Buzağı mamaları

Mamalarda %35-50 arasında yağsız süt tozu bulundurulmalıdır. Bu nedenle mamanın fiyatı daha çok süt tozu fiyatına bağlıdır.
Buzağı mamalarının en az %22 ham protein ve %10 yağ ihtiva etmesi gerekir. Protein kaynağı olarak süt ürünleri yada soya proteini kullanılmalıdır. Sadece bitkisel kaynaklı proteinlerden olumlu sonuç alınmamaktadır. Yağ oranı %20'ye kadar çıkartılabilir.
Buzağı mamasının kalitesi kullanılan protein kaynağına bağlı olarak değişir. Bu kaynakları 3 sınıfta toplamak mümkündür. Yağsız süt tozu, yağlı süt tozu, Kurutulmuş peynir altı suyu, laktozu alınmış peynir altı suyu, kazein, süt albumini Saflaştırılmış soya proteinleri, Soya konsantreler ve soya izolatları Balık protein konsantreleri, mayalar, yulaf unu, buğday unu
1. Sınıf Protein Kaynakları:
2. Sınıf Protein Kaynakları:
3. Sınıf Protein Kaynakları:

Erken Sütten Kesme

Buzağılar 3 hafta gibi kısa bir sürede sütten kesilebilir. Fakat zorunlu olmadıkça süreyi bu kadar kısaltmamak gerekir. Çünkü bakım ve beslemede çok fazla titizliğe gerek duyulmaktadır. Çoğu yetiştiriciler erken sütten kesimde 4-8. haftaları tercih etmektedirler. Erken sütten kesimde kriter olarak yaş yerine tüketilen starter yemi miktarının alınması daha uygun olur. Bir buzağı 500-700 g starter yemi tüketebiliyorsa sütten kesim için uygun zaman gelmiş demektir.

Sağlıklı buzağı yetiştirilmesinde dikkat edilmesi gereken noktalar

1. Süt ya da diğer sıvı gıdalar fazla verilmemelidir.

2. Günde iki öğün süt verilmeli, öğün sayısı artırılmamalıdır. Sıvı gıdaların iki öğünde verilmesi hayvanların günde iki defa gözlenme imkan verdiği için tercih edilmelidir.

3. Soğuk mevsimlerde hayvanın enerji ihtiyacının artacağı göz önüne alınmalıdır. Bu nedenle soğuğun şiddetine göre hayvana verilecek süt miktarı 1.5 katına kadar, öğün sayısı ise 3'e çıkartılabilir.

4. Buzağı kayıplarının en büyük nedeni olarak ishaller gösterilmektedir. İshallerin tedavisinde erken davranmak oldukça önemlidir. İshal görülüyorsa verilen süt miktarı azaltılır hatta şiddetli vakalarda süt hiç verilmez. İshalin kayboluşuna bağlı olarak 3-6 öğün sadece, su ile hazırlanmış elektolit solüsyonlar günde canlı ağırlığının %10'unundan az olmayacak şekilde verilir.

Sağlıklı buzağı yetiştirilmesinde dikkat edilmesi gereken noktalar

5. Sıvı gıdalar 37.5°C sıcaklıkta verilmelidir.

6. Her türlü hijyene dikkat edilmeli ( Emzik, kova, bakıcı vs)

7. Barınağın sıcaklığı 16°C'den fazla olmamalıdır.

8. Temiz ve kuru altlık kullanılmalıdır.

9. Buzağıların barındırıldığı yerler kalabalık olmamalıdır. Her buzağı için en az 2.2 m² yer olmalıdır.

10. Vitamin yetersizliğine karşı önlem olarak doğumdan hemen sonra enjektabl vitamin uygulaması yapılmalıdır.

Sağlıklı buzağı yetiştirilmesinde dikkat edilmesi gereken noktalar

11. Su içerikleri yüksek silaj ve taze mera otları, yem tüketimini sınırlayacağından büyümeyi olumsuz yönde etkiler. Bu nedenle 3 aylık yaştan daha küçük hayvanlara verilmesi tavsiye edilmez.

12. Buzağılara temiz ve taze su 4. günden itibaren verilir. Özellikle sıcak havalarda sınırlı miktarda sıvı yemleme yapılan buzağılara mutlaka su verilmelidir. Sıvı yemler yanında su verilen hayvanlarda starter yem tüketiminin daha fazla olduğu ve hayvanların performansının daha iyi olduğu gözlenmektedir.