hayvan hareketleri

YURT İÇİNDE CANLI HAYVAN VE HAYVANSAL ÜRÜNLERİN NAKİLLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK

Yetki Kanunu: 5996

Yayımlandığı R.Gazete: 17.12.2011-28145

BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar

Amaç

MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, ülke içindeki sperma, ovum, embriyo hariç olmak üzere hayvansal ürünler ve canlı hayvan nakillerinde uygulanacak kuralları belirlemektir.

Kapsam

MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; ülke içindeki sperma, ovum, embriyo hariç olmak üzere hayvansal ürünler ve canlı hayvan nakillerini, nakillerde kullanılacak belgeleri, hayvanların yüklenmesi, boşaltılması ve taşınmasını, hayvan sürülerinin hareketini, hayvan alım ve satımlarını, hayvanların hastalıklı yerlerden geçirilmesini, hayvan nakil araçları ve hayvanla nakliyecilik yapanlar ile ilgili hususları, nakil araçlarının dezenfeksiyonunu, görevlilerin yükümlülüklerini, belgesiz ve tanımlanmamış hayvanların nakilleri ile nakillerle ilgili diğer işlemleri kapsar.

Dayanak

MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 7 nci, 8 inci, 31 inci, 32 nci, 36 ncı ve 43 üncü maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Bakanlık: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığını,

b) Balıkçılık ürünleri: Canlı çift kabuklu yumuşakçalar, canlı denizkestaneleri, canlı gömlekliler ve canlı deniz karından bacaklıları ve bütün deniz memelileri, sürüngenler ve kurbağalar dışında kalan, doğadan veya yetiştiricilik yoluyla elde edilen, bütün deniz ve tatlı su hayvanlarının yenilebilir tüm biçimlerini, kısımlarını ve ürünlerini,

c) Birincil arı ürünleri: Süzme bal, petekli bal, polen, balmumu, propolis ve arı sütü gibi arı ürünlerini,

ç) Çiftlik av hayvanı: Evcil tırnaklılar tanımında belirtilenlerin dışında kalan, çiftlikte yetiştirilen devekuşugilleri ve kara memelilerini,

d) Evcil tırnaklı hayvan: Sığır, manda, bizon, koyun, keçi, tek tırnaklı hayvan, deve ve domuzu,

e) Hayvan: Suda yaşayan hayvanlar, sürüngenler ve amfibik hayvanlar dâhil omurgalı ve omurgasız canlıları,

f) Hayvan kayıt sistemi: Hayvanların kimliklendirilerek kayıt altına alındığı ve hareketlerinin izlendiği bilgisayar destekli, Bakanlık bünyesinde oluşturulmuş veri tabanlarını,

g) Hayvan pasaportu: 2/12/2011 tarihli ve 28130 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sığır Cinsi Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve İzlenmesi Yönetmeliği kapsamında Bakanlıkça belirlenen sığır cinsi hayvana ait bilgileri içeren il/ilçe müdürlüğü veya yetkilendirilmiş kurum veya kuruluş tarafından düzenlenen, veri tabanından alınan imzalı ve onaylı belgeyi,

ğ) Hayvan sahibi: Hayvanların mülkiyet hakkını üzerinde bulunduran gerçek veya tüzel kişileri,

h) Hayvan sağlık zabıtası komisyonu: 5996 sayılı Kanun kapsamındaki görevleri yerine getirmek için il, ilçe, belde ve köylerde, il/ilçe müdürlükleri, ilgili kişi ve kurumların katılımlarıyla kurulmuş komisyonları,

ı) Hayvansal ürün: İnsan tüketimine sunulan hayvansal gıda, hayvansal yan ürün ve üreme ürünleri dâhil tüm hayvansal ürünleri,

i) Hayvansal yan ürün: Yetiştiricilikte kullanılmayacak olan sperma, ovum, embriyo dâhil, insanlar tarafından tüketimi amaçlanmayan hayvan kökenli ürünler veya hayvanların bütün vücut veya parçaları ile artıklarını,

j) İl/ilçe müdürlüğü: İl/ilçe gıda, tarım ve hayvancılık müdürlüklerini,

k) Kanun: 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununu,

l) Kesimhane: Etleri insan tüketimine uygun olan hayvanların kesim ve yüzüm işlemlerinin yapıldığı, iç organlarının çıkartıldığı, karkas ve sakatatların soğutulduğu veya dondurulduğu işletmeyi,

m) Nakil belgesi: Resmi veteriner hekim, hayvan sahibi, hayvan satış yeri yetkilisi veya Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş kişi, kurum veya kuruluş tarafından düzenlenen, 2/12/2011 tarihli ve 28130 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Koyun ve Keçi Türü Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve İzlenmesi Yönetmeliği’nde örneği verilen imzalı ve onaylı belgeyi,

n) Nakil Beyannamesi: Kanatlı hayvan, damızlık kanatlı işletmesinden kuluçkahaneye nakledilen damızlık yumurta, kanatlı işletmesinden ambalajlama ve etiketleme ünitesine nakledilen yumurta, denizlerde ve iç sularda bulunan üretim tesislerinden yetiştiricilik yoluyla elde edilen balıkçılık ürünleri, ilk üreticisi tarafından nakledilen birincil arı ürünleri, kesimhane harici kesilen hayvanların derisi, gübre, yün, yapağı ve tiftik gibi cinsi ve türü Bakanlıkça belirlenen canlı hayvan ve hayvansal ürünlerin sevkinde kullanılan, sorumlu veteriner hekim, hayvan veya hayvansal ürün sahibi tarafından düzenlenen, Ek-1’de örneği verilen beyannameyi,

o) Resmî veteriner hekim: 5996 sayılı Kanun kapsamında verilen görevleri Bakanlık adına yapan Bakanlık personeli veteriner hekimi,

ö) Sevk veya nakil işlemi: Hayvan ve hayvansal ürünlerin nakil vasıtaları ile veya yaya olarak, çıkış işletmesinden varış işletmesine mevzuatla belirlenen belgelerle yapılan ve sığır cinsi hayvanlar ile koyun ve keçi türü hayvanlar için varış işletmesinde bildirim sürecini de kapsayan hareket işlemlerini,

p) Sorumlu veteriner hekim: Ticari olarak faaliyet gösteren etçi ve yumurtacı kanatlı işletmelerinin varsa sözleşmeli veteriner hekimini veya 20/3/2007 tarihli ve 26468 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kuluçkahane ve Damızlık Kanatlı İşletmeleri Yönetmeliği kapsamındaki işyerlerinin, sağlıklı üretim göstermesinden işverenle birlikte sorumlu olan veteriner hekimi,

r) Tavşanımsılar: Tavşanları, yaban tavşanları ve kemirgenleri,

s) Veteriner Sağlık Raporu: Hayvan ve hayvansal ürünlerin 5996 sayılı Kanunda belirlenen sağlık şartlarına uygun olduğunu gösteren, resmi veteriner hekim veya yetkilendirilmiş veteriner hekim tarafından düzenlenen belgeyi,

ş) Yetkilendirilmiş veteriner hekim: Bakanlıkta görevli veteriner hekimler dışında, verilecek resmî görevleri yürütmek üzere Bakanlık tarafından yetki verilen veteriner hekimi,

t) Zati ihtiyaç kabul edilen hayvansal ürünler: Ticarete konu olmamak kaydıyla 50 kg et, üç adet küçükbaş hayvan derisi, bir adet büyükbaş hayvan derisi, 50 kg yapağı, 10 kg tiftik, 30 kg bal ile 10 kilograma kadar diğer hayvansal ürünleri,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler, Nakil Beyannamesi ve Veteriner Sağlık Raporu

Genel hükümler

MADDE 5 – (1) Kanun ve ilgili mevzuatta belirtilen bulaşıcı hayvan hastalığı taşıyan, taşıma riski bulunan veya sağlık durumu nakle uygun olmayan hayvanlar nakledilemez. Resmi veteriner hekim veya yetkilendirilmiş veteriner hekim uygun görmesi halinde tedavi, kesim veya zorunlu kesim amacıyla bu tür hayvanların sevkine izin verir.

(2) Bakanlık insan ve hayvan sağlığının korunması amacıyla, gerekli hallerde hayvan ve hayvansal ürün sevklerine kısmi veya tam kısıtlama getirebilir.

(3) Hayvan ve hayvansal ürün nakillerinde, bu Yönetmelikte belirtilen belgelerin nakil veya sevk işleminin başlangıcından sonuna kadar hayvan ve hayvansal ürünlerin beraberinde bulundurulması zorunludur.

(4) Hayvan sahibi işletmesine, yaylaya, meraya veya kışlaklarına getirdiği sığır cinsi hayvanlar ile koyun ve keçi türü hayvanların nakillerinde bulundurması gereken belgeleri, il/ilçe müdürlüğüne yapacağı bildirime kadar saklamak ve istenildiğinde görevlilere ibraz etmekle yükümlüdür.

(5) Büyükşehir mücavir alanı içindeki ilçeler arasında yapılacak olan hayvan ve hayvansal ürün nakillerinde ilçe içi nakillerde bulundurulması gereken belgeler aranır. BU MADDE KALDIRILDI

(6) Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliğindeki şartları taşımayan hayvan ve hayvansal ürünlerin nakillerine müsaade edilmez.

Nakil beyannamesi

MADDE 6 – (1) Kanatlı hayvan, damızlık kanatlı işletmesinden kuluçkahaneye nakledilen damızlık yumurta, kanatlı işletmesinden ambalajlama ve etiketleme ünitesine nakledilen yumurta, denizlerde ve iç sularda bulunan üretim tesislerinden yetiştiricilik yoluyla elde edilen balıkçılık ürünleri, ilk üreticisi tarafından nakledilen birincil arı ürünleri, kesimhane harici kesilen hayvanların derisi, gübre, yün, yapağı ve tiftik gibi cinsi ve türü Bakanlıkça belirlenen canlı hayvan ve hayvansal ürünlerin sevklerinde sorumlu veteriner hekim, hayvan veya hayvansal ürün sahibi tarafından düzenlenen nakil beyannamesinin bulundurulması zorunludur.

(2) Nakil beyannamesi söz konusu hayvan veya hayvansal ürünlerin menşei hakkında bilgi verir.

(3) Nakil beyannamesinin geçerlilik süresi tanzim tarihinden itibaren beş gündür.

(4) Nakil beyannamesinin kullanımı ile ilgili diğer hususlar Bakanlıkça belirlenir ve Bakanlık internet sayfasında yayımlanır.

Veteriner sağlık raporu

MADDE 7 – (1) Hayvan ve hayvansal ürün nakillerinde, resmi veteriner hekim veya yetkilendirilmiş veteriner hekim tarafından muayene ve kontrolden geçirilerek nakli uygun görülen hayvan ve hayvansal ürünler için veteriner sağlık raporu düzenlenir.

(2) Ticarete konu olmayan ev ve süs hayvanlarının nakilleri haricinde bir il veya ilçeden başka bir il veya ilçeye yapılacak olan hayvan ve hayvansal ürünlerin sevkleri esnasında veteriner sağlık raporunun bulundurulması zorunludur.“(2) Ticarete konu olmayan ev ve süs hayvanlarının nakilleri haricinde, iller arasında yapılacak olan hayvan ve hayvansal ürünlerin sevkleri esnasında veteriner sağlık raporunun bulundurulması zorunludur.”

(3) Veteriner sağlık raporu düzenlenmesi için yapılan muayene ve kontroller, il/ilçe hayvan sağlık zabıtası komisyonlarınca tespit edilmiş muayene yerlerinde gerçekleştirilir. Muayene yeri dışındaki hayvanların muayenesi il/ilçe müdürlüğünün uygun görmesi halinde sahiplerince temin olunacak vasıta ile mahalline gidilerek yapılır. Masrafları hayvan sahibi tarafından karşılanır.

(4) Hayvan ve hayvansal ürünlerin nakli için resmi veteriner hekim veya yetkilendirilmiş veteriner hekim tarafından düzenlenmiş veteriner sağlık raporunun nakil sırasında ve yasal hareket bildirimi süresince varış işletmesinde bulundurulması zorunludur.

(5) Veteriner sağlık raporu, hayvan kayıt sistemi üzerinden veya zorunlu hallerde Bakanlığın uygun göreceği matbu evraklarla düzenlenir. Hayvanların ve hayvansal ürünlerin hareketlerine ait bilgiler veri tabanına kayıt edilir.

(6) Veteriner sağlık raporunun hayvan kayıt sistemi üzerinden alınamaması halinde Bakanlıkça cilt ve seri numaralı olarak bastırılıp soğuk damga yaptırılarak illere dağıtılan veteriner sağlık raporları kullanılır. İl müdürlükleri gönderilen rapor ciltlerini muhafaza altında bulundurur, ilçelere ve şube müdürlüğüne verdikleri raporların cilt ve seri numaralarını özel bir deftere yazar. İl/ilçe müdürlüğü hayvan ve hayvansal ürünlerin sevklerinde görevlendirdikleri resmi veteriner hekim veya yetkilendirilmiş veteriner hekimlere cilt ve seri numarası kayıtlı bir cilt raporu kullandırır. Veteriner sağlık raporları her bir resmi veteriner hekime veya yetkilendirilmiş veteriner hekime zimmetle teslim edilir, teslim edilen cilt bitmeden yeni bir ciltten rapor verilmez. Bitmiş veteriner sağlık raporlarının dip koçanları il/ilçe müdürlüklerine teslim edilir ve il/ilçe müdürlüklerince saklanır.

(7) Düzenlenen veteriner sağlık raporunun bir sureti hayvan veya hayvansal ürün sahibine imza karşılığı verilir, diğer sureti ise il/ilçe müdürlüğü tarafından muhafaza edilir.

(8) Veteriner sağlık raporunun her iki suretinde de;

a) Çıkış ve varış işletmesi veya sahip bilgileri,

b) Nakil yolu ve araç bilgileri,

c) Mevzuatı gereği tanımlanmış hayvanların bireysel tanımlama numarası veya bireysel tanımlama numarasını içeren ekli liste,

ç) Nakledilen hayvan ve hayvansal ürünün cinsi, türü ve miktarı,

d) Sürücüye ait bilgiler,

e) Nakillerde aranan aşı bilgileri,

f) Düzenleyen resmi veteriner hekim veya yetkilendirilmiş veteriner hekimin bilgileri,

g) Veteriner sağlık raporunun hayvan kayıt sistemi üzerinden düzenlenmesi halinde hologram, hayvan kayıt sisteminden alınamaması halinde resmi mühür,

bulunur.

(9) Veteriner sağlık raporu düzenlenmesi için yapılan sağlık muayenesi ve resmi kontroller fiziki olarak gerçekleştirilir. Resmi veteriner hekim gerekli gördüğü hallerde sağlık durumunun tespiti için ilave test, muayene ve analizler isteyebilir.

(10) Veteriner sağlık raporu hayvan ya da hayvansal ürünün çıkış işletmesinin idari olarak bağlı bulunduğu yerdeki il/ilçe müdürlüğünden alınır.

(11) Veteriner sağlık raporunun geçerlilik süresi yaya yapılan sevkler haricinde en fazla beş gündür. Yaya yapılan sevklerde veteriner sağlık raporunun geçerlilik süresi altı ayı geçmemek şartıyla il hayvan sağlık zabıtası komisyonu tarafından belirlenir.

(12) Zati ihtiyaç kabul edilen hayvansal ürünler için veteriner sağlık raporu aranmaz.

(13) Bu Yönetmeliğin 8, 9, 10, 11, 12, 13, 21, 22, 23, 24, 25 ve 26 ncı maddelerinde belirtilen hayvan ve hayvansal ürün sevklerinde aranan belgeleri bulunmayan hayvan ve hayvansal ürünler için veteriner sağlık raporu düzenlenmez.

(14) Hayvan ve hayvansal ürünlerin sevklerinde veteriner sağlık raporlarının düzenlenmesine ilişkin diğer hususlar Bakanlıkça belirlenir ve Bakanlık internet sayfasında yayımlanır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Yurt İçinde Çeşitli Hayvan Türlerinin Nakilleri

Sığır cinsi hayvanların nakilleri

MADDE 8 – (1) Sığır cinsi hayvanların ilçe içi nakillerinde hayvan pasaportlarının nakil esnasında hayvanların beraberinde bulundurulması zorunludur. İl veya ilçeler arası sevklerinde, işletmenin bağlı bulunduğu il/ilçe müdürlüğü tarafından hayvan pasaportları kontrol edilerek veteriner sağlık raporu düzenlenir.“(1) Sığır cinsi hayvanların il içi nakillerinde hayvan pasaportlarının nakil esnasında hayvanların beraberinde bulundurulması zorunludur. İller arası sevklerinde, işletmenin bağlı bulunduğu il/ilçe müdürlüğü tarafından hayvan pasaportları kontrol edilerek veteriner sağlık raporu düzenlenir.”

(2).Yürürlükte kalktı

(3) Sığır Cinsi Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve İzlenmesi Yönetmeliğine göre küpelenmemiş ve kayıt altına alınmamış sığır cinsi hayvanların sevkine izin verilmez.

Koyun ve keçi türü hayvanların nakilleri

MADDE 9 – (1)“(1) Koyun ve keçi türü hayvanların il içi nakillerinde nakil belgesinin nakil esnasında hayvanların beraberinde bulundurulması zorunludur. İller arası sevklerinde işletmenin bağlı bulunduğu il/ilçe müdürlüğü tarafından nakil belgesi kontrol edilerek veteriner sağlık raporu düzenlenir.”

(2) Koyun ve Keçi Türü Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve İzlenmesi Yönetmeliğine göre küpelenmemiş ve kayıt altına alınmamış koyun ve keçi türü hayvanların sevkine izin verilmez.

Kanatlı hayvanların nakilleri

MADDE 10 –“(1) Kanatlı hayvanların il içi sevkleri nakil beyannamesi ile yapılır.

(2) İller arasında yapılacak olan kanatlı hayvan sevklerinde nakil beyannamesine istinaden düzenlenen veteriner sağlık raporunun bulundurulması zorunludur.”

(2) İl veya ilçeler arasında yapılacak olan kanatlı hayvan sevklerinde nakil beyannamesine istinaden düzenlenen veteriner sağlık raporunun bulundurulması zorunludur.

(3) 60 haftalık ve üzeri yaştaki çıkma diye tabir edilen tavukların kesimhane veya rendering dışındaki yerlere nakillerine izin verilmez.

(4) Kaz ciğeri üretimi amacıyla menşe çiftlikte kesimi yapılan kanatlı hayvanlar ile menşe çiftlikte kesimi yapılan ve iç organlarının çıkartılması geciktirilen kanatlı hayvanların kesimhaneye nakillerinde, Hayvansal Gıdaların Resmi Kontrollerine İlişkin Özel Kuralları Belirleyen Yönetmeliğin 25 inci maddesinde belirtilen sağlık raporunun bulundurulması zorunludur.

Balıkçılık ürünlerinin nakilleri

MADDE 11 – (1) Denizlerden ve iç sulardan avcılık yoluyla elde edilen balıkçılık ürünlerinin karaya çıkış noktalarından doğrudan su ürünleri toptan satış merkezine, su ürünleri haline veya işleme tesisine nakillerinde 10/3/1995 tarihli ve 22223 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Su Ürünleri Yönetmeliği kapsamında belirlenen belgeler kullanılır.

“(2) Denizlerden ve iç sulardan avcılık yoluyla elde edilen balıkçılık ürünlerinin su ürünleri toptan satış merkezinden veya su ürünleri halinden başka illere nakillerinde birinci fıkrada belirtilen belgelere istinaden düzenlenen veteriner sağlık raporunun bulundurulması zorunludur.

(3) Denizlerde ve iç sularda bulunan üretim tesislerinden yetiştiricilik yoluyla elde edilen canlı balık ve balıkçılık ürünlerinin il içi sevkleri nakil beyannamesi ile yapılır. İller arası sevklerde nakil beyannamesine istinaden düzenlenen veteriner sağlık raporunun bulundurulması zorunludur.”

(

Arı nakilleri

MADDE 12 –“(1) Arıların il içi nakillerinde Bakanlık veri tabanından alınmış, işletme tescil belgesinin bulundurulması zorunludur.

(2) Gezginci arıcılar, her yılın ilk hareketinde arılarını başka illere sevk ederken, işletme tescil belgesi ile veteriner sağlık raporu düzenlenmesi için il/ilçe müdürlüklerine başvurur. Aynı yıl içinde, 31 aralık tarihine kadar yapacakları hareketler için, örneği Bakanlıkça belirlenen vize belgesi ilk hareket sırasında il/ilçe müdürlüğünden alınarak veteriner sağlık raporuna eklenir. Arıların gittikleri yerdeki il/ilçe müdürlüklerinde resmi veteriner hekim tarafından gerekli sağlık muayene ve kontrollerin yapılmasından sonra vize belgesi onaylanarak arılar bir sonraki adı geçen yere sevk edilir. Vize belgesinde adı geçmeyen bir yere arıların sevk edilmek istenmesi durumunda bir önceki veteriner sağlık raporuna istinaden yeni bir veteriner sağlık raporu düzenlenir.”

(

(3) İlaçlama ve benzeri mücbir sebeplerle il içi hareketlerde vize işlemi aranmaz. Bu durumda nakil sonrasında ilgili il veya ilçe müdürlüğüne bilgi verilir.

Tek tırnaklı hayvan nakilleri

MADDE 13 ––(1) İşletmesi Bakanlık veri tabanına kayıtlı, işletme tescil belgesi bulunan pedigrili/pasaportlu yarış atlarının il içi nakillerinde pedigri/pasaportun bulundurulması zorunludur. İller arası sevklerinde pedigri/pasaport kontrol edildikten sonra veteriner sağlık raporu düzenlenir.

(2) Yarış ve atlı spor gibi sportif amaçla yetiştirilen pedigrili/pasaportlu atların dışındaki at, katır ve eşeklerin il içi nakillerinde tek tırnaklı hayvan kimlik belgesi bulundurulması zorunludur. İller arası sevklerinde tek tırnaklı hayvan kimlik belgesi kontrol edildikten sonra veteriner sağlık raporu düzenlenir.”

Diğer hayvan nakilleri

MADDE 14 – (1) Menşe çiftlikte ölüm-öncesi muayeneye tabi tutulan ve kesime gönderilecek olan evcil domuzların kesimhaneye nakillerinde, Hayvansal Gıdaların Resmi Kontrollerine İlişkin Özel Kuralları Belirleyen Yönetmeliğin 24 üncü maddesinde belirtilen sağlık raporu bulundurulur.

(2) Menşe çiftlikte ölüm-öncesi muayeneye tabi tutulan ve kesime gönderilecek olan çiftlikte yetiştirilen tavşanımsıların kesimhaneye nakillerinde, Hayvansal Gıdaların Resmi Kontrollerine İlişkin Özel Kuralları Belirleyen Yönetmeliğin 26 ncı maddesinde belirtilen sağlık raporu bulundurulur.

(3) Menşe çiftlikte ölüm -öncesi muayeneye tabi tutulan ve kesime gönderilecek olan çiftlikte yetiştirilen av hayvanlarının kesimhaneye nakillerinde, Hayvansal Gıdaların Resmi Kontrollerine İlişkin Özel Kuralları Belirleyen Yönetmeliğin 27 nci maddesinde belirtilen sağlık raporu bulundurulur.

(4) Bu maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında belirtilen nakillerde veteriner sağlık raporu aranmaz.

(5) Bu Yönetmeliğin 8, 9, 10, 11, 12 ve 13 üncü maddeleri ile bu maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında belirtilen nakiller haricindeki diğer hayvan nakillerinde bulundurulacak belgeler ve nakledilen hayvanın menşeinin belirlenmesi amacıyla uygulanacak olan ilave hükümler Bakanlıkça belirlenir ve Bakanlık internet sayfasında yayınlanır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Hayvanların Yüklenmesi, Boşaltılması ve Taşınması, Hayvan Sürülerinin Hareketi

Hayvanların yüklenmesi, boşaltılması ve taşınması

MADDE 15 – (1) Hayvanların uygun rampalarla, yaralanmalarına sebep olmayacak ve gereksiz yere acı ve ıstırap çekmeyecek şekilde yüklenmeleri, taşınmaları ve boşaltılmaları sağlanır.

(2) Nakil araçlarına normalden fazla hayvan yüklenmez ve değişik türlerden hayvan yüklenmesi durumunda araçlar içinde ayrı bölmeler oluşturulur.

(3) Aracın taban döşemeleri üzerine en az 2 cm. kalınlığında yataklık, sap, saman, talaş veya benzeri hayvan sağlığına ve refahına zarar vermeyen maddeler serilir.

(4) Zorunlu kesimler dışında, hayvanların fiziksel ve sağlık şartları nakle uygun olmalıdır.

(5) Hayvanlar nakil araçlarına yaralanma veya gereksiz yere acı ve ıstırap çekmelerine neden olabilecek şekilde yüklenmez.

(6) Nakil araçları hayvanların dışkısı, döküntüsü veya yemlerinin araçtan sızmasını veya dökülmesini engelleyecek şekilde tasarlanmış olmalıdır.

(7) Bu maddenin birinci, ikinci, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralarında belirtilen şartların gerçekleşmediği nakillere müsaade edilmez, veteriner sağlık raporu düzenlenmez.

(8) Hayvanların yüklenmesi, boşaltılması ve taşınması ile ilgili diğer hususlar Bakanlıkça belirlenir ve Bakanlık internet sayfasında yayınlanır.

Hayvan sürülerinin hareketi

MADDE 16 – (1) İller mera ve yaylalara araçla veya yaya olarak hareket edecek sürülerin takip edecekleri güzergâh ve yolları İl Hayvan Sağlık Zabıtası Komisyonu marifetiyle tespit ederek her yılın en geç Ocak ayı başında ilan ederler. Sürülerin bu güzergâh ve yolları takip etmeleri zorunludur.

(2)“(2) Hayvan sahipleri her