2-DANIŞTAY KARARLARI

1 : H U K U K D O S Y A S I - 2006

T.C.

DANIŞ TAY

ONUNCU DAİRE

Esas No : 2003/2124.

Karar No : 2006/650 '

Davacı_______________ : Hasan Küçükbabacık

Vekili________________ : Av.Mustafa Bilgiç

Yoğurt Pazarı Gürhan Işhanı K:2 No:11-MERSiN

Davalı________________ : Tarım ve Köyişleri Bakanlıği-ANKARA

Davalı Yanında Müdahil : Türk Veteriner Hekimleri Birliği Merkez Konseyi

Vekili_________________ : Av.Ali Kılınç

Necatibey Cad.No:8/79 Sıhhiye/ANKARA

istemin özeti___________ :Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma Kontrol Genel

Müdürlüğünün, veteriner sağlık teknisyeni, teknikeri ve laborantlarının adlarına işyeri açıp işletemeyecekleri ancak serbest olarak çalışan veteriner hekimlerin sorumluluğunda muayenehane ve polikliniklerde çalışabileceklerine ilişkin 4.3.2003 tarih ve 23 sayılı genelgesinin; hukuka aykırı olduğu, davalı idare tarafından Danıştay 10.Dairesince yerilen 5.11.2001 tarih ve E:1999/1907 K:2001/3769 sayılı kararın uygulanmaması ve sağlık kabininde mesleğini icra etmesinin engellenmesi amacıyla çıkartıldığı, 6343 sayılı Yasanın 11. maddesinde söz edilen Yönetmeliğin 49 yıldır çıkartılmamış olmasının hizmet kusuru olduğu ileri sürülerek iptali istenilmektedir.

Savunmanın özeti______:6343 sayılı Yasanın 11.maddesi ile 3285 sayılı Yasanın •

17.maddesinin (a),(b),(c) bentlerinin ve Hayvan Sağlığı Zabıtası Yönetmeliğinin 44, 48 ve 125/h maddelerinin birlikte değerlendirilmesinden; veteriner sağlık teknisyenlerinin veteriner hekimlerin sorumluluğunda çalışan ve hayvanlara aşı.serum.ilaç tatbiki yapabilecek yardımcı personel olduklarının görüldüğü, 18.6.2001 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren "Veteriner Hekim Muayenehane ve Poliklinik Yönetmeliği" nin 12.maddesinde, veteriner sağlık teknisyeni, teknikeri ve laborantlarının yardımcı sağlık personeli olduklarının ve kendi yetkileriyle sınırlı işleri veteriner hekimlerin sorumluluğunda yapabileceklerinin belirtildiği,Danıştay 10.Dairesince verilen 15.10.2001 tarih ve E:1999/2777 K:2001/3547 sayılı kararda da veteriner sağlık teknisyenlerinin veteriner hekimlerin sorumluluğunda çalışabileceklerinin belirtildiği, dava konusu genelgede hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

Müdahil Dilekçesinin Özeti: Veteriner sağlık teknisyenlerinin Hayvan Sağlığı Memurları Okulu mezunu oldukları, bu okullardaki eğitimde amaçlananın veteriner hekimlerin mesleklerini uygularken onlara yardımcı olacak teknik personeli sağlamak, ara insan gücü yetiştirmek olduğu, serbest olarak sağlık kabini açmaları halinde , yeterince bilinçli olmayan vatandaşların veterinerlerle sağlık teknisyenlerinin eğitim durumlarını ayırt edemeyecekleri, hak ve menfaat ihlalleri öluşacağı.tüketici ve kamu yararına aykırı sonuçlar doğacağı belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır. Danıştay Tetkik Hakimi: Yahya Şahin

Düşüncesi___________:Dava, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma Kontrol Genel Müdürlüğünün, veteriner sağlık teknisyeni, teknikeri ve laborantlarının adlarına işyeri açıp işletemeyecekleri ancak serbest olarak çalışan veteriner muayenehane ve polikliniklerde çalışabileceklerine ilişkin 4.3.2003 tarih genelgesinin iptali istemiyle açılmıştır.6343 sayılı Kanunun 11. maddesinde "Veteriner hekim bulunan şehir, kasaba veköylerde veteriner hekim olmayanların her türlü hayvan hastalıklarını muayene ve tedavi etmeleri, hayvanlar üzerinde ameliyat yapmaları yasaktır.Ancak, hayvan sağlık memurları ile hayvan sağlığı işlerinde ameli bilgi sahibi olduklarısabit olan kimseler, bu hususta hazırlanacak yönetmeliklerinde gösterilen esaslar dahilinde sanatlarını icra edebilirler." kuralına yer verilmiştir. Yasada hayvan sağlığı memurlarının sadece veteriner hekimlere yardımcı olacakları ve onların denetim ve gözetimi altında çalışacakları yönünde bir düzenlemeye yer verilmediği gibi, aksine bu hususta hazırlanacak yönetmeliklerinde gösterilen esaslar dahilinde sanatlarını icra edecekleri açıkça vurgulanmıştır.

18.6.2001 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren "Veteriner Hekim Muayenehane ve Poliklinik Yönetmeliği" ;bu Yönetmeliğin amaç ve kapsam maddelerinden de anlaşılacağı üzere, 6343 sayılı Yasanın 11.maddesinin ikinci fıkrasında çıkartılması öngörülen Yönetmelik değildir.

2577 sayılı idari Yargılama Usulü Kanunu'nun 28.maddesi uyarınca en geç 30 gün içerisinde yargı kararının gereğinin yerine getirilmesi zorunlu olmasına karşın, dayalı idare tarafından Danıştay lO.Dairesince verilen 5.11.2001 tarih ve E:1999/1907 K:2001/3769 sayılı kararın gereği de yerine getirilmemiştir.Belirtilen nedenlerle, "Veteriner Hekim Muayenehane ve Poliklinik Yönetmeliği" nde
«r 657 sayılı Yasaya tabi olmayan veteriner sağlık teknisyeni, teknikeri ve laborantlarının mesleklerini nasıl icra edebileceklerinin belirlendiğinden söz edilerek, veteriner sağlık teknisyenleriyle veteriner sağlık teknikerlerinin veteriner hekimlerden ayrı olarak mesleklerini icra edemeyecekleri yolundaki düzenleme hukuka aykırı bulunduğundan, dava konusu genelgenin iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı____ : Nevzat Özgür Düşüncesi _______ : Dava, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğünün veteriner sağlık teknisyenlerinin kendi adlarına işyeri açıp çalışamayacaklarına ilişkin 4.3.2003 günlü, 23 Tamim Numaralı, 250.10.09II-SVH-01-223/005963 sayılı genelgesinin iptaline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

6343 sayılı Kanunun 11. maddesinde "Veteriner hekim bulunan şehir, kasaba ve köylerde veteriner hekim olmıyanların her türlü hayvan hastalıklarını muayene ve tedavi etmeleri yasaktır.

Ancak ; hayvan sağlık memurları ile hayvan sağlığı işlerinde ameli bilgi sahibi oldukları sabit olan kimseler, bu hususta hazırlanacak yönetmeliklerinde gösterilen esaslar dahilinde sanatlarını icra edebilirler." kuralına yer verilmiştir.

Bu yasa hükmüne göre veteriner hekim bulunan yerlerde veteriner^ hekim-olmayanların hayvan hastalıklarını muayene ve tedavi etmeleri yasak olmakla birTiKt.ayeterin.0r-'"'hekim bulunmayan yerler bakımından böyle bir yasaktan söz edilemeyeceği açıktır.

Başka bir anlatımla, söz konusu yasak sadece veteriner hekim bulunan yerlerde geçerli olduğundan ve veteriner hekim bulunmayan yerlerdeki hasta hayvanların muayene ve tedavi edilmeden bekletilmeleri söz konusu olamayacağından, bu durumdaki hayvanların muayene ve tedavi ihtiyacının karşılanması gerektiği konusunda duraksamaya yer yoktur..

Nitekim, anılan Yasa maddesinin ikinci fıkrasında hayvan sağlığı memurları ile hayvan sağlığı işlerinde ameli bilgi sahibi oldukları sabit olan kimselerin "bu hususta" yani hayvan hastalıklarını muayene ve tedavi konusunda hazırlanacak yönetmeliklerinde gösterilen esaslar dahilinde sanatlarını icra--edebilecekleri belirtilmek suretiyle hayvan sağlığı memurlarının ve hatta böyle bir sıfatı bulunmamakla birlikte hayvan sağlığı işlerinde pratik bilgi sahibi olan kişilerin dahi hayvan hastalıklarını muayene ve tedavi edebilecekleri kabul edilmiş ve veteriner hekim bulunmayan yerlerde bu hizmetin ne şekilde yerine getirileceğine işaret edilmiştir.

Bu düzenlemenin anılan"Yasa hükmünün yürürlüğe girdiği 1954 yılındaki mevcut veteriner hekim sayısına ve ileriki yıllarda bu sayı artsa bile her şehir, her kasaba ve her köyde veteriner hekim bulunmayabileceği yönündeki öngörüye dayandığı ve diğer kamu hizmetleri gibi kesintisiz yürütülmesi gereken hasta hayvanların muayene ve tedavisinden vazgeçilmesinin mümkün olmamasından kaynaklandığı açıktır.

Belirtilen yasa hükmü ile hasta hayvanları muayene ve tedavi etme konusunda veteriner hekimlere mutlak bir tekel yetkisi tanınmamıştır ve uzmanlığa dayalı diğer bazı mesleklere ilişkin yasa! düzenlemelerde olduğu gibi ülke koşulları nazara alınarak yapılan bu düzenlemeye göre hayvan sağlığı memurları veteriner hekim bulunmayan yerlerde hasta hayvanları yönetmelikte gösterilen esaslar dahilinde muayene ve tedavi edebileceklerdir. Nitekim, Yasada hayvan sağlığı memurlarının veteriner hekimlere yardımcı olacakları ve onların denetim ve gözetimi altında çalışacakları yönünde bir düzenlemeye yer verilmemesi ve bilakis sanatlarını icra .edecekleri vurgulanmak suretiyle yapacakları işin bir sanat olduğuna işaret edilmesi de bu düşünceyi doğrulamaktadır.

öte yandan, 6343 sayılı Kanundan 32 yıl sonra 1986 yılında yürürlüğe-giren 3285 sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanununun 9. maddesinde serbest veteriner sağlık teknisyeninden söz edilmiş olması da kanun koyucunun veteriner sağlık teknisyenlerinin serbest çalışabileceklerini kabul ettiğini göstermektedir.

Bu itibarla, yasa ile şerbet çalışma hakkı tanınan veteriner sağlık teknisyenlerinin adlarına işyeri açıp çalışamayacakları, ancak serbest veteriner hekimlerce açılan muayenehane ve polikliniklerde onların sorumluluğunda çalışabileceklerine ilişkin dava konusu genelgenin yasa ile tanınan serbest çalışma hakkını ortadan kaldırması itibariyle hukuka aykırı olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.

Açıklanan nedenlerle dava konusu genelgenin iptaline karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MiLLETi ADINA

Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince önceden belli edilen ve'taraflara bildirilen 31.1.2006 tarihinde davacılar vekili Av.Mustafa Bilgiç'in, davalı idare temsilcisi.Aylin Polat'ın geldiği, Danıştay Savcısının hazır olduğu görülmekle açık duruşmaya başlandı. Taraflara söz verilip dinlendikten ve Danıştay Savcısının düşüncesi alındıktan, taraflara son kez söz verildikten sonra duruşmaya son verildi, dava dosyası incelenerek gereği görüşüldü.

Dava, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma Kontrol Genel Müdürlüğünün, veteriner sağlık teknisyeni, teknikeri ve laborantlarının adlarına işyeri açıp işletemeyecekleri, ancak serbest olarak çalışan veteriner hekimlerin sorumluluğunda muayenehane ve polikliniklerde

çalışabileceklerine ilişkin 4.3.2003 tarih ve 23 sayılı genelgesinin iptali istemiyle açılmıştır.

' 441 sayılı Tarım ve Köyişleri Bakanlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun

Hükmünde Kararnamenin işlem tarihinde yürürlükte olan 2.maddesinin (p) bendinde; "veterinerlik konularında araştırmalar yapmak, çiftçilere hayvan hastalıkları ve tedavileri hakkında yayım hizmetleri götürmek, veteriner sağlık teknisyeni ve laborant yetiştirmek, bunlar için gerekli okul ve tesisleri açmak" Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın görevleri arasında sayılmıştır. .

6343 sayılı Veteriner Hekimliği Mesleğinin icrasına, Türk Veteriner Hekimleri Birliği ile Odalarının Teşekkül Tarzına ve Göreceği işlere Dair Kanun'un 5.maddesinde veteriner hekimlerin görev ye yetkileri bentler halinde sayılmış, anılan Kanun'un 11.maddesinde ise; "Veteriner hekim bulunan şehir, kasaba ve köylerde veteriner hekim olmıyanların her türlü hayvan hastalıklarını muayene ve tedavi etmeleri,hayvanlar üzerinde ameliyat yapmaları yasaktır.

Ancak; hayvan sağlık memurları ile hayvan sağlığı [şlerinde ameli bilgi sahibi oldukları sabit olan kimseler, bu hususta hazırlanacak yönetmeliklerinde gösterilen esaslar dahilinde sanatlarını icra edebilirler." hükmüne yer verilmiştir.

3285 sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanununun 9. maddesinde de, serbest veteriner sağlık teknisyenlerine hayvan hastalıklarını ihbar yükümlülüğü öngörülmüştür.öte yandan, 2577 sayılı idari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Kararların Sonuçları" başlıklı 28. maddesinin 1 nolu fıkrasında; Danıştay kararlarının icaplarına göre idarenin gecikmeksizin, en geç otuz gün içinde işlem tesis etmesinin veya eylemde bulunmasının zorunlu olduğu hükme bağlanmıştır.

Dava dosyasının incelenmesinden, Hayvan Sağlığı Memurları Okulundan (Veteriner Sağlık Teknisyenleri Meslek Lisesi) 1971 yılında mezun olarak davalı idare bünyesinde görev yaptıktan sonra emekli olan davacının,serbest veteriner sağlık teknisyeni olarak mesleğini icra etme talebinin (sağlık kabini açma) 6.3.1998 tarih ve 9 sayılı Genelgeye uyarınca içel Valiliğince tesis edilen 24.3.1998 tarihli işlemle, bu konuda bir yönetmelik çıkarılamamış olması nedeniyle reddi üzerine,davacının anılan genelge ve işlemin iptali istemiyle dava açtığı,

Danıştay 10.Dairesinin 5.11.2001 tarih ve E:1999/1907 K:2001/3769 sayılı kararıyla;6343 sayılı Yasanın 1954 yılında-yürürlüğe girmesine karşın yönetmelikle düzenlenmesi öngörülen hususları belirlemek amacıyla çıkarılacak yönetmeliğin yürürlüğe girmediği, ancak yönetmelikle bir düzenleme yapılmadığı halde davacı gibi sağlık teknisyeni olarak görev yapanların istihdam edildiği, ayrıca Bakanlık teşkilatında görevli olan sağlık teknisyenlerinin meslekleri ile ilgili olarak yaptıkları işleri serbest meslek olarak Bakanlık teşkilatı dışında yapmalarını engelleyen bir hükmün mevzuatta yeralmadığı, emekli olan davacının yapacağı işin Bakanlık teşkilatında görevli olan veteriner sağlık teknisyeninin yaptığı işten farklı olduğu yönünde bir iddianın da davalı idarece ileri sürülmediği, bu durumda, davacının serbest . veteriner sağlık teknisyeni olarak mesleğini icra etme isteğinin (sağlık kabini açma) serbest veteriner sağlık teknisyenlerinin çalışmaları hususunda çıkmış bir yönetmelik bulunmadığı gerekçesiyle reddine ilişkin işlemde ve dayanağı genelgede hakkaniyete ve hukuka uyarlık görülmediği.öte yandan, davacının serbest veteriner sağlık teknisyeni olarak çalışmasına izin verilmesi durumunda, bu iznin davalı idarenin kontrol ve denetimine tabi olacağının da tartışmasız olduğu gerekçesiyle dava konusu 6.3.1998 tarih ve 9 sayılı Genelge ile 24.3.1998 tarih ve 218-3110 sayılı işlemin iptaline karar verildiği, davacının anılan yargı kararının gereğinin yerine getirilmesi isteğiyle içel Valiliği'ne yaptığı başvuruların reddedildiği.daha sonra davacıya da tebliğ edilen, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma Kontrol Genel Müdürlüğünün, dava konusu 4.3.2003 tarih ve 23 sayılı genelgesinde; 18.6.2001 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren "Veteriner Hekim Muayenehane ve Poliklinik Yönetmeliği" nde 657 sayılı Yasaya tabi olmayan veteriner sağlık teknisyeni, teknikeri ve laborantlarının mesleklerini nasıl icra edebileceklerinin belirlendiğinden söz edilerek, mesleklerini serbest olarak icra etmek isteyen veteriner sağlık teknisyeni, teknikeri ve laborantlarının adlarına işyeri açıp işletemeyecekleri, ancak serbest olarak çalışan veteriner hekimlerin sorumluluğunda muayenehane ve polikliniklerde çalışabileceklerinin belirtildiği, davacı tarafından da bu genelgenin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Yukarıda belirtilen yasa hükümlerinde, hayvan sağlık memurları ile hayvan sağlığı işlerinde ameli bilgi sahibi oldukları sabit olan kimselerin, dolayısıyla da veteriner sağlık teknisyenlerinin,sadece veteriner hekimlere yardımcı olacakları ve onların'denetim ve gözetimi altında çalışacakları yönünde bir düzenlemeye yer verilmediği gibi, aksine bu hususta hazırlanacak yönetmeliklerinde gösterilen esaslar dahilinde sanatlarını icra edecekleri açıkça vurgulanmıştır.Buna göre veteriner sağlık teknisyenleri, hayvanları muayene ve tedavi dışında yönetmelikle esasları konulup sınırları belirlenen konularda sanatlarını icra edebileceklerdir. Davalı Bakanlığın, yasayla tanınan söz konusu hakkı yasa hükmüne rağmen yönetmelik çıkarmamak suretiyle engelleyemeyeceği açıktır.

18.6.2001 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Veteriner Hekim Muayenehane ve Poliklinik Yönetmeliğinin amaç ve kapsam maddelerinden de anlaşılacağı üzere, 6343 sayılı Yasanın 11.maddesinin ikinci fıkrasında, hayvan sağlık memurları ile

hayvan sağlığı işlerinde ameli bilgi sahibi oldukları sabit olan kimselerin sanatlarını icraesaslarını göstermek hususunda hazırlanacağı belirtilen yönetmelik olmadığı tartışmasızdır.Söz konusu Yönetmeliğin 12.maddesinde,veteriner hekimlerin, açmış oldukları muayenehanelerinde ve polikliniklerinde; 657 sayılr Yasaya tabi olmayan veteriner sağlık, teknisyeni, teknikeri ve laborantı gibi personeli, yardımcı sağlık personeli olarak ne şekilde çalıştırabilecekleri düzenlenmiştir.

Yukarıda belirtildiği üzere.davalı idare tarafından 6343 sayılı Yasanın 11.maddesinde öngörülen Yönetmelik çıkartılmadığı gibi, Danıştay 10.Dairesince verilen 5.11.2001 tarih ve E:1999/1907 K:2001/3769 sayılı kararın gereği de yerine getirilmemiştir.

Bu durumda, "Veteriner Hekim Muayenehane ve Poliklinik Yönetmeliği" nde 657 sayılı Yasaya tabi olmayan veteriner sağlık teknisyeni, teknikeri ve laborantlarının mesleklerini nasıl icra edebileceklerinin belirlendiğinden söz edilerek, mesleklerini serbest olarak icra etmek isteyen veteriner sağlık teknisyeni, teknikeri ve laborantlarının adlarına işyeri açıp işletemeyecekleri, ancak serbest olarak çalışan veteriner hekimlerin sorumluluğunda muayenehane ve polikliniklerde, çalışabilecekleri yolundaki dava konusu genelgede hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

Öte yandan, veteriner sağlık teknisyenlerinin yapabilecekleri işler- mevzuatta sınırlandırılmış basit hayvan sağlığı işleri olup; sanatlarını serbest veteriner sağlık teknisyeni olarak yürütmeleri halinde; yaptıkları işlerin gereği olarak bulundukları yerdeki veteriner hekimlerle koordineli olacakları, onların kontrol ve denetimi ile davalı idarenin kontrol ve denetiminde çalışacakları tartışmasızdır.

Açıklanan nedenlerle dava konusu Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma Kontrol Genel Müdürlüğünün 4.3.2003 tarih ve 23 sayılı genelgesinin iptaline, aşağıda dökümü gösterilen 80.900.000.-TL.yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, kararın verildiği tarihte yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesaplanan 900.000.000.-TL avukatlık ücretinin davalıdan alınarak davacı vekiline verilmesine, 31.1.2006 tarihinde oybirliği ile.karar verildi.

Başkan

Ali GÜVEN

Üye Üye

Mehmet Ahmet

ÜNLÜÇAY BAŞPINAR

Üye ' Üye

Kırdar Cem

ÖZSOYLU ERBÜK